ต้นลาน คุณรู้จักไหม

  ต้นลานหรือไม้ลานเป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวอยู่ในตระกูลปาล์ม เป็นพันธุ์ไม้ดึกดำบรรพ์ มีถิ่นกำเนิดในแถบอเมริกา เมดิเตอร์เรเนียน และอินเดีย ภาษาอังกฤษเรียก Fan Palm หรือ Talipot Palm มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Corypha Umbracu lifera L. อยู่ในวงศ์ Arecaceae (Palmae)

ชอบขึ้นตามที่ราบในหุบเขา เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นตรง และแข็ง เนื้อไม้เป็นเส้นใย มีก้านใบออกรอบลำต้นเป็นชั้นๆ มีหนามเป็นฟันเลื่อยสั้นๆ อยู่สองข้างริมขอบก้านใบ ใบมีขนาดยาวใหญ่ลักษณะเป็นรูปพัด ความยาวของใบ 3-4 เมตร ความกว้างที่แผ่ออกไป ประมาณ 4-6 เมตร เป็นพันธุ์ไม้ที่มีใบใหญ่ที่สุดในโลก

     ต้นลาน มีวงจรชีวิตที่ค่อนข้างพิเศษกว่าไม้ตระกูลอื่นๆ เมื่อต้นแก่ตั้งแต่อายุ 60-80 ปี จะมีต้นสูงใหญ่ราว 10 เมตร ประมาณเดือนพ.ค.-มิ.ย. จะออกดอกและผลครั้งเดียวแล้วยืนต้นตาย ให้เมล็ดที่ร่วงลงมาขึ้นเป็นต้นใหม่แทน ลานเป็นพืชที่มีช่อดอกที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีจำนวนดอกถึง 15 ล้านดอก
ช่อดอกลานคล้ายรูปพีระมิด มีสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอม นับตั้งแต่เริ่มออกช่อดอก และบานกลายเป็นผลใช้เวลาประมาณ 1 ปี ผลมีลักษณะกลมรีสีเขียว เนื้อในคล้ายลูกชิดหรือลูกจาก รับประทานได้ เมื่อผลแก่ร่วงหล่นลงสู่พื้นดินจะงอกเป็นต้นลานเล็กๆ มากมาย



ต้นลานที่พบในประเทศไทยมี 3 ชนิดคือ
 


1.Corypha lecomtei มีชื่อสามัญ เรียกว่า ลานป่า Lan pa ในธรรมชาติพบในประเทศเวียดนามและประเทศไทย แต่ไม่ใหญ่เท่าชนิดที่ 3 ในเวียดนาม    ต้นไม่ใหญ่ และนิยมนำใบมาใช้เขียนหรือจารึกอักษร ลานชนิดนี้พบมากที่บ้านทับลาน อ.นาดี จ.ปราจีนบุรี, อ.มวกเหล็ก จ.สระบุรี บริเวณผานกเค้า อ.ผานกเค้า จ.เลย ลานชนิดนี้มีอยู่ในอุทยานแห่งชาติทับลานจัดเป็นพันธุ์ไม้ดั้งเดิมของไทย

2.Corpha utan มีชื่อพ้องคือ Corypha elata ชื่อสามัญเรียกว่า ลานพรุ Lan phru หรือ ebang Palm ชอบขึ้นตามแนวชายฝั่งแม่น้ำหรือในพื้นที่ชุ่มน้ำมีการกระจายตั้งแต่อินเดีย จนถึงฟิลิปปินส์ และทางตอนเหนือของออสเตรเลียในประเทศไทยพบมากในแถบภาคใต้ ในนครศรีธรรมราช สงขลา กระบี่ พังงา ลานพรุมีลักษณะพิเศษที่แตกต่างจากลานชนิดอื่น คือ ลำต้นสูงคล้ายต้นตาล ขึ้นอยู่รวมกันเป็นจำนวนมากตามที่ราบท้องทุ่ง แม้พื้นที่น้ำท่วมขัง

3. Corepha umbraculifera เป็นปาล์ม ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก มีชื่อสามัญว่า
ลานวัด หรือลานหมื่นเถิดเทิง หรือ Fan palm, Lontar palm, Talipotpalm เป็นปาล์มที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก มีถิ่นกำเนิดในศรีลังกาและอินเดีย ประเทศไทยไม่พบในธรรมชาติ แต่มีการนำเอามาปลูกในภาคเหนือ




ที่มา
วันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2555 ปีที่ 22 ฉบับที่ 7995 ข่าวสดรายวัน, http://www.baanmaha.com/community/thread34991.html